Konferencje wyceny nieruchomości zabytkowych WAZA - KRAKÓW 2015, autor: Lucyllia Głogowska
Konferencje wyceny nieruchomości zabytkowych Waza – wspomnienia, refleksje.
Jubileusz 20-lecia Stowarzyszenia to okazja do podsumowania dorobku członków Stowarzyszenia i osób z nim współpracujących. To refleksja nad przemijającym czasem i ludźmi, którzy niestety nie są już z nami, to radość z możliwości uczestniczenia w wyjątkowych przeżyciach związanych z doświadczaniem piękna, niezwykłości, wpływu na naszą codzienność. To dostrzeganie niepowtarzalnego klimatu nasyconego spuścizną historyczną, wpisaną w nasze współczesne życie. Wszystkie te cechy łączą ze sobą Konferencje wyceny nieruchomości zabytkowych, nazwane WAZA, a organizowane w Krakowie od 1997r.
Ziarenko wiedzy o zabytkach, ich ochronie i wpływie na postrzeganie piękna zasiał w nas ś.p. Adam Eliasiewicz, współtwórca z Marią Bogdani- Czepita i ś.p. Markiem Kumelą - Standardu Zawodowego „Wycena Nieruchomości Zabytkowych”. Standard ten jako pierwsze opracowanie został włączony do Standardów Zawodowych w marcu 1998 r. i wywołał potrzebę kontynuacji tematów związanych z rynkiem nieruchomości zabytkowych i ich wyceną. Niezbędne stało się zdefiniowanie nieruchomości zabytkowych, ich elementów i prawnych uwarunkowań. Jednakże wcześniej, bo w październiku 1997 roku miała miejsce - jako jaskółka tego tematu.
I Konferencja na temat „Wycena nieruchomości zabytkowych, nowa ich funkcja i wykorzystanie”. Konferencja ta odbywała się w salach Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, którego taras pozwalał na delektowanie się przepięknym widokiem na Wawel, kościół na Skałce i zakole Wisły. Atmosfera miejsca oraz wyceniane obiekty takie jak: Sukiennice, Pałac Pugetów, Willa Decjusza i zabytkowa Zajezdnia Św. Wawrzyńca na krakowskim Kazimierzu zgromadziła wielu uczestników, jak również media - prasę i telewizję, ciekawych określenia np. wartości Sukiennic.
Ta Konferencja, jak i wszystkie pozostałe, łączyły wiedzę wykładowców poszczególnych tematów z praktycznymi warsztatami wyceny. Zasadą było, iż wyceniane nieruchomości charakteryzowały szczególne uwarunkowania historyczne, architektoniczne i ekonomiczne. Konferencje wyceny nieruchomości zabytkowych odbywają się w cyklach co dwa lata.
II Konferencja nazwana już EURO-Waza 99 to Konferencja międzynarodowa, na której odbyła się prezentacja standardu „Wycena Nieruchomości Zabytkowych”. Warsztaty dotyczyły wyceny fortów, kamienicy na Placu Nowym w dzielnicy żydowskiej, jak i „rytualnej rzeźni drobiu”. Oprawę tej Konferencji stanowił wykład ś.p. Pana prof. Wiktora Zina w Teatrze im. Juliusza Słowackiego, jak i kolacja we wnętrzach Kopalni Soli w Wieliczce, zabytku wpisanego na listę światowego dziedzictwa kultury. Konferencja, ze względu na dużą ilość gości zagranicznych, była tłumaczona symultanicznie w trzech językach, dodatkową atrakcję stanowiły toczące się po wykładach dyskusje oraz przykłady rozwiązań warsztatowych z krajów zachodnich (Francja, Anglia).
III Konferencja WAZA 2001 dotyczyła zespołów dworsko-pałacowych jako rezydencji wiejskich, przystosowanych do obecnych potrzeb właścicieli. Oprócz zapoznania się z rysem historycznym zespołów dworskich oraz rezydencji wiejskich, podczas warsztatów mieliśmy okazję przeanalizować dokumentację fotograficzną oraz nakłady ponoszone na remont dworu w Śledziejowicach. Dzięki hojności gospodarzy mogliśmy gościć we dworze i jego przepięknym parku. Wieczór zakończył bankiet w restauracji na Wawelu.
IV Konferencja to wyzwanie polegające na zaprezentowaniu problematyki prawnej i historycznej dziedzictwa, perspektyw i wartości zabytkowych nieruchomości żydowskich. Atrakcją i dużym przedsięwzięciem była zaaranżowana rozprawa arbitrażowa dotycząca roszczeń w stosunku do nieruchomości zabudowanej Synagogą Wysoką na krakowskim Kazimierzu. Stronami postępowania byli przedstawiciele Gminy żydowskiej, Gminy m. Kraków oraz osób fizycznych – spadkobierców właścicieli i potencjalnego inwestora, natomiast uczestnicy Konferencji występowali jako arbitrzy. I jak za każdym razem na konferencjach WAZA, tak i tym razem był akcent emocjonalny; czyli zwiedzanie czterech pięknie odnowionych synagog w towarzystwie przewodnika, którym był Prezes Gminy Żydowskiej Pan Tadeusz Jakubowicz. Oprawą artystyczną był spektakl „Skrzypek na dachu” w teatrze Bagatela i atmosfera restauracji Ariel na Kazimierzu, z doskonałą kuchnią żydowską i niezapomnianym koncertem muzyki klezmerowskiej.
V Konferencja była jednym wielkim świętem. Po pierwsze - objął nad nią patronat i otworzył Metropolita Krakowski Franciszek Kardynał Macharski. Po wtóre - po raz ostatni towarzyszył nam podczas całej Konferencji ś.p. Pan prof. Wiktor Zin podpisując każdemu uczestnikowi wydanie przepięknego albumu „Opowieści o polskich kapliczkach piórkiem i węglem”. Po trzecie obrady odbywały się w zabytkowej XV wiecznej Sali Kapitularza Klasztoru OO Dominikanów w Krakowie, która stanowiła wspaniałą oprawę wykładów o tematyce dotykającej niezwykłych klimatów Sacrum. Warsztat dotyczył przypadków wycen nieruchomości sakralnych. Z racji tak klimatycznej Konferencji w Sali Kapitularza zabrzmiała muzyka Gospel, wykonana przez chór i orkiestrę niosąca ze sobą radosne przesłania, opowiadające o dziele zbawienia. W drugim dniu chór akademicki w Kościele Mariackim odśpiewał dla nas Ave Maria.
VI Konferencja to niepowtarzalne obiekty zamkowe, które łączy piękno, historia, ale i różne sposoby zarządzania, związane z uwarunkowaniami właścicielskimi oraz integralność z przestrzenią i otoczeniem. Obrady odbywały się w przepięknych komnatach zamku na Wawelu, Zamku w Pieskowej Skale i na Zamku w Korzkwi pod Krakowem. Atmosfera miejsc powodowała, iż każdy z nas zadawał sobie pytanie, jaki wpływ na naszą codzienność mają takie obiekty, jak zmieniają naszą rzeczywistość, w której żyjemy, no i też - jak je wyceniać, jakie przypisywać im sposoby wyceny. Wartością dodaną tej Konferencji była w czasie warsztatów obecność właścicieli zamku w Kliczkowie i w Korzkwi. Przybliżyli nam Oni skalę problemów związanych z procesem inwestycyjnym, przywracaniem piękna utraconego przez zaniedbania i brak remontów. Oprawą artystyczną był bankiet na zamku na Wawelu i na Zamku w Korzkwi wraz z pokazem walki rycerskiej.
VII Konferencja to zabytkowe kamienice mieszczańskie, ich wymiar urbanistyczny, formy architektoniczne związane z czasem powstania, artystyczne detale wystroju i wyposażenia, a wszystko to powiązane ze współczesną formą władania i użytkowania. Tematyka Konferencji uwzględniała ważne elementy prawne nieruchomości, skutki służebności, ograniczenia konserwatorskie. Pokazaliśmy sposoby poszukiwań kompromisów w świecie wartości artystycznych i rynkowych. Po raz pierwszy w warsztatach konferencyjnych został wyodrębniony atrybut zabytkowości dla kamienic i została oszacowana waga tej cechy. Uwieńczeniem był bankiet w salach Pałacu Wielopolskich w Ratuszu Miejskim z tańcami.
VIII Konferencja to „Zabytkowe podziemia” - temat mroczny, ale i intrygujący. A przykładami było zwiedzane przez nas miasto podziemne pod płytą Rynku Krakowskiego, jak i aspekty historyczne, konserwatorskie i turystyczne Kopalni Soli w Wieliczce. Wspaniałą przygodą była wirtualna wędrówka po Kopalni Złota w Złotym Stoku, oraz warsztat wyceny potencjału zabytkowego tejże Kopalni. Treść Konferencji została uzupełniona prezentacją doświadczeń brytyjskich w wycenie nieruchomości zabytkowych stanowiących dziedzictwo kultury w opracowaniu Pani prof. Sarah L. Sayce. Atrakcją artystyczną była - jakże by inaczej, Piwnica… pod Baranami ze spektaklem Piwnicy i bankietem oraz uroczysta Kolacja w Komorze Jana Haluszki w Kopalni Soli w Wieliczce.
Można by po tym krótkim sprawozdaniu spokojnie powiedzieć, iż nie zmarnowaliśmy czasu tych 20 lat. Te osiem Konferencji jest na to dowodem.
Tyle o tematyce i atmosferze. A teraz garść podziękowań.
Konferencje nie zaczęły by się bez inicjatywy ówczesnego Prezydenta Polskiej Federacji Andrzeja Kalusa. To On swoim entuzjazmem i siłą przyciągania zaraził nas tym zapałem. To On wykazywał mobilizację nas, pierwszych entuzjastów, a byli nimi Adam Eliasiewicz, Zdzisław Biczkowski, Maja Bogdani-Czepita, Jerzy Dydenko, Alojzy Kiziniewicz, Dorota Kram, Lech Tarnawski, Leszek Zajączkowski - i ja. Potem dołączyli też inni, trudno wszystkich wymienić bo było ich dziesiątki, boję się aby kogoś nie pominąć. Wszystkie warsztaty tematyczne przygotowywała i prowadziła niezłomna Maja Bogdani-Czepita. Te Konferencje są szalone i trudne ale co by nie powiedzieć mają swoich wymagających hobbistów, a nam organizatorom, zadowolenie uczestników rekompensuje trud. Grono sympatyków i uczestników rośnie i oby tak dalej, gdyż szykujemy kolejną już dziewiątą Konferencję, trochę tym razem rewolucyjną. Zobaczymy czy utrafimy w gusta i tematykę.
Trudno nie wspomnieć o naszych wspaniałych przewodnikach po sferze obiektów zabytkowych. Pierwszym zawsze gotowym do pomocy była Pani prof. Stanisława Kalus, niebawem dołączyli do nas kolejni w osobach ś.p. Pana prof. Wiktora Zina, prof. Andrzeja Kadłuczki, prof. Michała Patoczki, dr Zbigniewa Beiersdorfa, dr Stanisława Karczmarczyka. Tutaj też ograniczam się do kilku osób, a wykładowców przez te wszystkie lata naliczyłam około osiemdziesięciu. Wszystkim za wielki wkład pracy serdecznie w imieniu Zarządu dziękuję.
Dziękuję również za wsparcie naszych Konferencji Panu Dyrektorowi Henrykowi Jędrzejewskiemu, który zaszczycał Je swoją obecnością, wprowadzając uczestników Konferencji w uwarunkowania prawne nieruchomości zabytkowych i ich specyficzny obszar. Konferencje te, a w zasadzie pierwsza, zaowocowała wydaniem standardów zawodowych dotyczących wyceny nieruchomości zabytkowych, czyli warsztatu pracy wielu z nas. Jak zwykle brakowało hojnych sponsorów, ale rekompensowały te braki nasze humory i spontaniczność. Wszystkim którzy przyczynili się do ich współ organizacji składam tą drogą serdeczne podziękowania, za ich bezinteresowne zaangażowanie. Jestem pewna, iż Wasz trud jest doceniony, a satysfakcja z dobrze wykonanej pracy - nagrodą.
Lucyllia Głogowska
Kraków, maj 2015 r